O porastu broja dece obolele od leukemije u Obrenovcu

Čitalac nam je prosledio link ka Instagram objavi u kojoj se, uz fotografiju bagera koji iz zemlje izvlači jedno bure, navodi sledeće:

„Otkriven razlog enormne pojave leukemije kod dece u Obrenovcu i okolini! Razlog je u zakopavanju ilegalno uveženog hemijskog otpada koji je zbog korozije u buradi u kome se nalazio počeo da zagađuje podzemne vode koje su dospevale do pijaće vode ili vode za zalivanje voća i povrća“.

Tragač je došao do podatka o tome da je broj dece obolele od leukemije na području Obrenovca zaista porastao tokom proteklih godina, ali ne i do dokaza da je ova pojava direktno uzrokovana toksičnim otpadom pronađenim u selu kraj Obrenovca Vukićevica 2017. i 2018. godine.

Fotografija koja je objavljena na Instagramu je autentična i internetom kruži od februara 2018. godine. Naime, nepuna dva meseca ranije je na jednoj parceli u blizini Obrenovca pronađen nelegalno zakopan otrovni otpad, nakon čega su u narednom periodu više puta nađene nove količine takvog otpada (1, 2). Goran Trivan, u tom trenutku ministar zaštite životne sredine, istakao je krajem decembra 2017. godine kako je pronađeni otpad izuzetno toksičan i kancerogen, ali i dodao da građani nemaju razlog za paniku. Prvi rezultati analiza Zavoda za javno zdravlje Beograda objavljenih u januaru, sugerisali su da opasni otpad pronađen krajem prošle godine u Obrenovcu kod Beograda nije zagadio okolinu.

Iako je tadašnji ministar naveo da će Zavod analizirati vodu na tom području najmanje dvaput godišnje, poslednji javno dostupni izveštaj koji smo pronašli objavljen je u julu 2018. godine, na zvaničnom veb-sajtu Javnog preduzeća za zaštitu i unapređenje životne sredine na teritoriji gradske opštine Obrenovac (JPZŽS). Tom prilikom uzeti su uzorci iz osam bunara u Vukićevici. Na osnovu fizičko-hemijskih rezultata analiziranih parametara, kod četiri od osam bunara uzorak je odgovarao uslovima Pravilnika o higijenskoj ispravnosti vode za piće. Međutim, nijedan od uzoraka iz svih osam bunara, na osnovu mikrobioloških rezultata analiziranih parametara, nije odgovarao uslovima Pravilnika o higijenskoj ispravnosti vode za piće.

Broj obolelih od leukemije u Obrenovcu i Beogradu

Gradski zavod za javno zdravlje u Beogradu svake godine objavljuje dokument pod nazivom „Statistički prikaz zdravstvene delatnosti u Beogradu“, koji sadrži informacije o učestalosti različitih bolesti po opštinama na teritoriji glavnog grada. Naša redakcija je istraživanjem obuhvatila period od jedne decenije – od 2013. do 2023. godine – te radi bolje preglednosti podatke uvrstila u tabele.

Tabela 1: Broj obolele dece od leukemije u opštini Obrenovac

*u istraživanju nedostaju podaci za decu predškolskog uzrasta iz opštine Obrenovac

Kao što možete uočiti, statistika za tri godine iz perioda pre pronalaska otpada (2014, 2016, 2017) je nepotpuna – fale podaci za broj obolele dece predškolskog uzrasta. Broj dece sa leukemijom u Obrenovcu se povećava 2018. i 2019. godine, da bi između 2019. i 2020. opet značajno opao. Posle toga usledio je još jedan porast, a zatim stagnacija.

Iako su istraživači širom sveta utvrdili da je među faktorima za pojavu leukemije kod dece  i izloženost određenim hemikalijama, uzrok većine slučajeva i dalje nije poznat. Studije sugerišu da uzroci podrazumevaju složen spoj genetskih predispozicija, izloženosti infekcijama u ranom detinjstvu kao i faktorima iz okruženja (1, 2, 3).

U našu analizu smo uključili i širu statistiku kako bismo jasnije sagledali godišnje promene u broju obolelih od leukemije.

Tabela 2: Broj odraslih osoba obolelih od leukemije u opštini Obrenovac

U slučaju odraslih osoba sa dijagnostikovanom leukemijom – kojih je svakako više – statistika je još manje konzistentna. Najveći broj pacijenata zabeležen je u prvoj i poslednjoj godini našeg korpusa, odnosno njih 26 u 2013. godini i 27 u 2023. godini. Suprotno tome, najmanji broj konstatovan je 2016. godine (11 obolelih).

Tabela 3: Broj osoba obolelih od leukemije na teritoriji Beograda

Kada je reč o podacima o broju obolelih (svih uzrasta) od leukemije na teritoriji celog Beograda, primećuje se relativno konstantan porast osoba sa ovom vrstom kancera. Uz manje skokove i padove, statistika pokazuje jasno povećanje – od 619 pacijenata 2013. do 908 njih 2023. godine. (T. Koledin)