Da li je Merkur najtoplija planeta Sunčevog sistema?

Naše Sunce je vrelo. Poprilično vrelo u stvari. Temperatura na onome što nazivamo njegovom površinom, ili fotosferom, iznosi oko 5.500 ⁰C. Ali to je ništa u poređenju sa njegovim jezgrom, gde temperature usled termonuklearnih reakcija dostižu 15 miliona ⁰C. Energija koja se tom prilikom oslobađa emituje se u svemir i na taj način zagreva tela u njegovoj orbiti.

Stoga bi bilo logično da je Merkur, kao planeta najbliža Suncu, sa prosečnom udaljenošću od ove zvezde od tričavih 58 miliona kilometara, ujedno i najtoplija planeta našeg Solarnog sistema. I zaista, na Merkuru ume da bude veoma toplo. Srednja temperatura na njegovoj površini iznosi 167 ⁰C, a dnevne temperature dostižu i enormnih 430 ⁰C. Ali njegova atmosfera je izuzetno tanka, tako da Merkur ne može da zadrži toplotu preko noći, zbog čega se temperature tada spuštaju sve do –180 ⁰C.

I upravo zato Merkur ne može da se diči titulom najtoplije planete Sunčevog sistema. Za razliku od svog suseda, Venera ima vrlo gustu atmosferu sa visokim udelom ugljen-dioksida koja stvara efekat staklene bašte i zadržava najveći deo sunčevog toplotnog zračenja. Zbog toga je Venera, iako je od Sunca udaljena oko 108 miliona kilometara, odnosno skoro duplo više od Merkura, najtoplija planeta Sunčevog sistema, sa srednjom površinskom temperaturom od 464 ⁰C. Drugim rečima, Merkur je možda bliži žarištu, ali na Veneri je bolja atmosfera.

Kada je reč o ostatku Solarnog sistema, temperature idu u očekivanom pravcu. Zemlja i Mars, kao preostale dve terestričke (zemljolike) planete, imaju srednje temperature od 15 ⁰C, odnosno –65 ⁰C. Poput Merkura, Mars takođe ima tanak atmosferski sloj, pa se temperature na Crvenoj planeti kreću u rasponu od ugodnih 20 ⁰C do nama vrlo negostoljubivih –153 ⁰C, dok je na Zemlji razlika između ekstrema nešto manja – zvanično najviša temperatura na planeti zabeležena je 1913. godine kada je u prikladno imenovanoj Dolini smrti u Kaliforniji izmereno 56,7 ⁰C, a najniža na Antarktiku u istraživačkoj stanici Vostok gde je 1983. godine zabeleženo –89,2 ⁰C.

Preostale planete Sunčevog sistema, za razliku od prve četiri, nemaju čvrstu površinu, tako da se temperatura na njima meri na nivou u atmosferi gde je pritisak jednak atmosferskom pritisku na površini Zemlje. Na gasovitim džinovima, Jupiteru i Saturnu, srednje temperature su niže i od najniže zabeležene na Zemlji: na najvećoj planeti Sunčevog sistema ona iznosi –110 ⁰C, a na Saturnu –140 ⁰C. I konačno, ledeni divovi Uran i Neptun, kao najzabačenije planete Solarnog sistema ujedno su i najhladnije, sa srednjim temperaturama od –195 ⁰C, odnosno –200 ⁰C.

Predrag Mijatović, FakeNews Tragač