Na početku komentara želim da se neizmerno zahvalim autorima analize na osudi čina, poslanika i profesora Novosadskog univerziteta, Dr Martinovića, u nadi da će neko od profesora i nastavnika ovog univerziteta pokrenuti postupak za čin kojim je Martinović učinio kao poslanik i univerzitetski profesor urušavajući stručni i profesionalni etos, ali i ugled Univerziteta u Novom Sadu, što smatram značajnim od same stručne diskusije koja je nastapa na stranicima Fake News Tragača
Kontekst u kojem se debata sprovodi učinila je da dođe do šumova u komunikacijama. Odgovornost BIRODI-a, tačnije lično mene je što nisam dostavio opis uzorka. Ovo je posledica činjenica da sam razumeo da se radi o analizi onoga što je napisao Danas o BIRODI istraživanju, a ne samo istraživanje BIRODI.
Što se tiče istraživanja ono je sprovedeno u dva talasa od 22. do 25. aprila 2019. i od 2 do 5 maja 2019.
Istraživanje je sprovedeno telefonskom anketom na reprezentativnom uzorku od 1006 ispitanika građana Republike Srbije bez teritorije Kosova i Metohije. Ciljnu populaciju predstavljaju građani Srbije stari 18 i više godina. Uzorački okvir se zasniva na podacima iz Telefonskog imenika (elektronskog) i zvaničnim podacima popisa iz 2011. godine. Istraživački tim je se opredelio za slučajni, dvoetapni, stratifikovani uzorak. Alokacija je proporcionalna veličini regiona, svih opština i tipa naselja na nivou opštine Etape uzorka su domaćinstvo prostim slučajnim uzorkom i član domaćinstva sa kvotnim kriterijumom. Stratifikacija se vrši na osnovu:
Tipa naselja – urban/rural
4 geo-ekonomska regiona
Poststratifikacija je vršena na osnovu:ukrštenih varijabli : pol, starost, region, tip naselja obrazovanja i glasanja na prethodnim predsedničkim izborima.
95% statistički interval poverenja za pojave sa incidencom od 50% je +/- 2.4%
Automatska kontrola procedure je bila softverska. Ona je uključivala interaktivnu kontrolu konzistencije i logičku kontrolu odgovora u 100% slučajeva. Stopa urađenih anketa: Jedna uradjena anketa na 6 uspostavljenih telefonskih veza.
BIRODI je od prvog trenutka bio otvoren prema novinarki Fake News Tragača dostavljajući više od straženih podataka, što je i u slovilo da se tekst prošiti van onoga kako je Danas objavio podatke o našem istraživanju.
U želji da potpuno informišemo redakciju Fake news Tragača, Biro za društvena istraživanja je dostavio Excel dokument u kojem su autori analizie mogli da vide sve rezultate istraživanja za sva pitanja uključujući i pitanje koje je korišćeno za ponderaciji dobijenih podataka sa terena.
Bitno je naglasiti da jedan od načina kako se valorizuje kvalitet istraživanja se ogleda u poređenju stavskih podataka koji su dobijeni anketom sa činjeničnim podacima koje sadržje relevatne institucije u konkretnom slučaju RIK i Fond za socijalno osiguranje. Podaci kojima raspolažemo govore o tome da je u Beogradu na predsedničkim izborima na postojalo poklapanje broja glasova koje je predsednički kandidat Vučić dobio i broja penzionera na nivou opština.
Da zaključimo BIRODI je sa dva istraživanja (anketno i desk istraživanje) utvrdio da postoji veza (ne uzročno-posledični odnos kojim se nismo bavili) između glasanja penzionera za Aleksandra Vucica i broja penzionera u Beogradu i time pokazao relevatnost nalaza dobijenih u skladu sa metodologijom za koju se opredelio.
Zelim da se složim sa stavom autora analize o potrebi da se unapredi prezentacija istraživanja javnog mnjenja u medijima, jer su oni osnova za deabtu na nivou janvnosti.
U tom pogled započeo sam izradu Etičkog kodeksa istraživača javnog mnjenja, tržišta, otvoreih podataka i istraživača lažnih vesti. U teoriji o profesijama važi pravilo da bez strukovnog udruženja i etičkog kodeksa, ali i sistema za edukaciju pripadnika profesije i gradnje društvene potrebe za profesijom dolazi do procesa deprofesijonalizacije. Ovu debatu o BIRODI istraživanju vidim kao preteču procesa uspotavljanja procesa profesionalizacije koji je počeo osnivanjem Asocijacije istraživača javnog mnjenja i tržišta na inicijativu upokojenog Miroslava Šutića.
Prema BIRODI istraživanju iz 2017. tek svaki drugi građanin Srbije veruje u istraživanju, više oni koji su manje obrazovani i oni koji glasaju za vlast.
U nadi da će se proces monitoringa istraživanja javnog mnjenja u Srbiji zaživetu, odnosno da ćemo ove julske dane po tome pamtiti
Srdačni pozdrav
Zoran Gavrilović
sociolog, član UO BIRODI
osnivač platforme za online istraživanja www.tvojstav.com