19.08.2024.Ako je verovati jednoj objavi sa Instagrama, beogradska mumija je nakon Drugog svetskog rata bila sklonjena u depo Filološkog fakulteta u Beogradu. Jednom našem čitaocu se takva informacija učinila čudnom, jer je – kako kaže – sam fakultet uvek kuburio s prostorom.
U objavi se navodi da je mumija „preživela dva rata i na kraju ostala zaboravljena u depou Filološkog fakulteta“, a dodaje se da je tek 1992. otrgnuta iz zaborava, ispitana i izložena u odgovarajućoj vitrini. Da li je zaista tako?
Naša redakcija obratila se ovim povodom Narodnom muzeju Srbije. Marija Đorđević, PR muzeja, prosledila nam je hronologiju selidbe beogradske mumije. Sudeći prema tim podacima, mumija je zaista jedno vreme nakon Drugog svetskog rata počivala u depou – ali depou Narodnog muzeja, u zgradi na Trgu Republike.
Mumija je 1992. godine prešla na Filozofski fakultet – a ne Filološki. Mumija jeste jedno vreme (krajem 19. i početkom 20. veka) bila na mestu današnje zgrade Filološkog fakulteta, ali je to bilo pre nego što je zgrada Filološkog fakulteta uopšte izgrađena (1922) i mnogo pre nego što se Filološki fakultet odvojio od Filozofskog i postao zasebna institucija (1960).
Beogradska mumija Nesmin u Beograd se doselila pre 136 godina, ali je od tada više puta, spletom različitih okolnosti, menjala svoje prebivalište, pa čak i napuštala Srbiju. Kako je sve počelo?
Juna 1888. godine filantrop i mecena Hadži Pavle Riđički, plemić od Skribešća, kupio je ovu mumiju u Luksoru u Egiptu i poklonio je tadašnjem Srpskom narodnom muzeju u Beogradu. Krajem juna i početkom avgusta 1888. ova mumija je bila izložena u Kapetan-Mišinom zdanju (gde je danas zgrada Rektorata Beogradskog univerziteta, pored zgrade Filološkog fakulteta).
Od 1893. do početka Prvog svetskog rata mumija se nalazila u staklenoj vitrini u Narodnom muzeju, koji je bio smešten u kućama Miše Anastasijevića i braće Veličković, na mestu današnjeg Filološkog fakulteta. Kako navode u Muzeju, kovčeg s mumijom je u drugoj deceniji 20. veka bio izlagan u zatvorenom stanju, tako da samu mumiju nije bilo moguće videti.
Dr Branislav Anđelković predvodio je niz delikatnih analiza koje su nam omogućile da saznamo dodatne podatke o svešteniku, poput njegovog zaživotnog zdravstvenog stanja. U intervjuu za „Novosti“ govorio je o kritičnim situacijama, kada je ovaj dragoceni arheološki materijal bio veoma ugrožen: „Preživela je bombardovanje 1915. godine, kada su sa austrougarskih monitora granate dosegle zgradu tadašnjeg Narodnog muzeja na sadašnjem Studentskom, a tada Kraljevom trgu”. Dodaje da je slično bilo i kada su Nemci 1941. bombardovali Beograd: u tom trenutku bila je u Muzeju kneza Pavla, kod Starog dvora, koji je takođe bio pogođen.
Mumija je od 1952. stajala u parteru sadašnje zgrade Narodnog muzeja na Trgu Republike, a 1962. godine biva sklonjena u muzejski depo, gde i ostaje do osamdesetih. Kovčeg s mumijom je 1986. prenesen u Galeriju umjetnosti nesvrstanih zemalja u Podgorici, gde je bio izložen, a zatim – ponovo stavljen u depo. Krajem 1991, na inicijativu Filozofskog fakulteta u Beogradu, mumija se vraća u Beograd. Naredne godine postaje deo staroegipatske zbirke ove institucije, a tek 2012. dobija specijalnu vitrinu koja omogućava optimalne uslove čuvanja.
Godine 2018. kovčeg sa mumijom biva vraćen i ponovo izložen na drugom spratu Narodnog muzeja, gde je i danas.
Marija Zemunović, FakeNews Tragač
