Da li je američki olimpijski tim oslobođen doping kontrole?

Pre nešto više od mesec dana završene su Letnje olimpijske igre u Parizu, a na njima je održana jedna ceremonija dodele medalja više od ukupnog broja disciplina. Devetoro članova američkog mešovitog tima u umetničkom klizanju primilo je zlatne medalje više od dve godine nakon što su se takmičili na Zimskim olimpijskim igrama u Pekingu. U glavnom gradu Kine prvo mesto je zauzeo tim Ruskog olimpijskog komiteta, koji se takmičio bez državnih obeležja usled kazne iz 2019. godine zbog manipulisanja podacima moskovske anti-doping laboratorije. Međutim, medalje u Pekingu nisu dodeljene za ovu kategoriju, zbog sumnji u to da je jedna od ruskih klizačica koristila nedozvoljene supstance. Nakon dvogodišnjeg postupka, američki tim, koji je u Pekingu bio drugoplasiran, i zvanično je proglašen olimpijskim pobednikom.

Teorija o privilegovanom položaju američkih sportista dobila je poseban zamah u Parizu, na Olimpijskim igrama na kojima je ruskom i beloruskom timu zabranjeno učešće zbog invazije na Ukrajinu. Priču je dodatno podgrejala informacija koja je objavljena u toku Igara. Svetska antidoping agencija (WADA) saopštila je da je američka agencija USADA prekršila globalni antidoping kodeks tako što je nekolicini sportista koji su uhvaćeni u kršenju antidoping propisa dozvolila da nastave da se takmiče bez optužbi, navodno u zamenu za informacije o drugim sportistima koji krše propise na sličan način.

Međutim, narativ o tome da je američki olimpijski tim oslobođen doping kontrole, koji se često javlja pre i posle Olimpijskih igara, nije utemeljen u činjenicama. Brojni američki sportisti do sada su „uhvaćeni” u kršenju pravila vezanih za doping. Neki od najpoznatijih primera svakako su biciklista Lens Armstrong i veliki broj atletičara i atletičarki u sprinterskim disciplinama (Merion Džons, Tajson Gej i sl). Uz ovo, treba napomenuti i kako istraživanja pokazuju da većina američkih sportista nikada nije koristila nedozvoljene supstance.

Sve do 2000. godine antidoping program u Sjedinjenim Državama sprovodio je tamošnji Olimpijski komitet, nakon čega je osnovana nezavisna organizacija USADA iz potrebe da se izvrši eksternalizacija doping kontrola. Ovo je učinjeno upravo kako bi se izbegao sukob interesa unutar Olimpijskog komiteta, koji je do tada bio zadužen i za promociju i za nadzor sporta.

USADA sprovodi testiranja za međunarodne sportske federacije, druge nacionalne antidoping organizacije, kao i za Svetsku antidoping agenciju WADA. Njihovi uposlenici mogu biti prisutni i na Olimpijskim igrama kako bi vršili testiranja u ime nadležnog tela za testiranje, ali su za nadgledanje testiranja na Olimpijadi zaduženi lokalni organizacioni komitet i WADA.

Među američkim sportistima koji su obično najviše pod lupom naše javnosti ističu se košarkaši. Sumnje u dopingovanje igrača iz NBA lige bile su izrazito prisutne u domaćim medijima nakon finalne utakmice olimpijskog košarkaškog turnira 2016. u Rio de Žaneiru. Zbog atmosfere koja se stvorila u javnosti tada se oglasila i Antidoping agencija Republike Srbije (ADAS).

„Pošto smo dobili veliki broj pitanja vezanih za doping kontrolu američkih sportista nakon finalne utakmice između SAD i Srbije, želimo da potvrdimo da su američki košarkaši testirani isto toliko koliko i naši, da su testirani pred takmičenje i da su testirani unutar NBA lige. Od osnivanja Svetske antidoping agencije 1999. godine, tačnije od Olimpijskih igara u Sidneju, američki sportisti se testiraju isto kao i svi ostali sportisti. Danas postoji Svetski antidoping kodeks prihvaćen i ratifikovan od strane svih država sveta i samim tim su pravila ista za sve”, naveli su tada u ADAS-u.

Đorđe Majstorović, FakeNews Tragač